Birleşmiş Milletler'in 2021 Gıda İsrafı Endeksi Raporu’na göre, dünya genelinde üretilen tüm gıdaların üçte birinden fazlası israf ediliyor. Türkiye’de ise kişi başına her yıl yaklaşık 93 kilogram yiyecek çöpe gidiyor.

Tarladan Sofraya Ulaşamayan Gıdalar

Gıda israfı, sadece soframızda kalan yiyeceklerin çöpe gitmesiyle sınırlı değil. Tarladan tedarik zincirine, satış noktalarından evlere kadar uzanan süreçte, üretilen gıdaların büyük bir kısmı çeşitli aşamalarda kayboluyor. Bu kayıplar, üretim ve dağıtım sürecindeki altyapı eksiklikleri nedeniyle gelişmekte olan ülkelerde daha sık yaşanırken, gelişmiş ülkelerde ise israfın büyük kısmı perakende ve tüketim aşamalarında gerçekleşiyor.

Gıda İsrafının Ekolojik Boyutu

Gıda israfı, sadece gıda maddelerinin değil, aynı zamanda işçilik, lojistik, su ve enerji kaynaklarının da israf edilmesi anlamına geliyor. Bu durum, sera gazı salımını artırarak iklim değişikliğine neden oluyor. UNEP raporuna göre, evsel atıkların yüzde 61’i gıda israfından kaynaklanıyor.

Dünya genelinde temiz su kaynaklarının yüzde 25’i, yenilmeyen gıdaların yetiştirilmesi için harcanıyor. İsraf edilen gıdaları yetiştirmek için kullanılan alanın ise Çin’den daha büyük bir yüz ölçümüne sahip olduğu belirtiliyor.

Gıda Güvenliği ve Sürdürülebilirlik

2050 yılına kadar dünya nüfusunun 10 milyara ulaşması beklenirken, gıda üretimi ve israfı küresel bir güvenlik meselesi haline geliyor. Her yıl milyonlarca ton gıda israfı, dünyadaki her dokuz kişiden birinin açlıkla karşı karşıya olduğu gerçeğiyle birleştiğinde, gıda israfının ne denli vahim bir durum olduğu ortaya çıkıyor.

Kurtarılan her bir milyon kilogram gıdayla, 40 olimpik yüzme havuzunu dolduracak kadar su, bir televizyonu bin yıl boyunca çalıştıracak kadar enerji tasarrufu sağlanabiliyor. Ayrıca, yaklaşık 270 bin ağacın yutabileceği miktarda sera gazı salımının önüne geçilebiliyor.

Gıda israfını azaltmak, sadece çevresel etkilere karşı bir önlem değil, aynı zamanda gelecekte gıda güvenliğini sağlayabilmek adına atılması gereken önemli bir adım.